FAQ
Leven met een stoma
Moet ik alleen mijn stoma leren verzorgen?
Ja. De eerste maal wordt de verzorging door de stomaverplegende gedaan en geleidelijk aan wordt u meer betrokken bij de verzorging. Nog tijdens uw hospitalisatieperiode zullen de verpleegkundigen, met uw toestemming, uw directe familieleden (de partner of broer of zus of kinderen … ) uitnodigen om een stomaverzorging bij te wonen. De verpleegkundige doet voor en geeft veel uitleg. Er wordt een folder meegegeven om alles nog eens rustig thuis door te nemen. Enkele dagen later, doet u zelf de verzorging en de verpleegkundige stuurt bij, corrigeert …. Een paar dagen later kan dit nog eens worden hernomen. Zodat wanneer u huiswaarts keert, u niet volledig afhankelijk bent van de thuisverpleegkundige wanneer zich op de meest ongepaste momenten een ongelukje zou voordoen. U kunt nu beroep doen op een ervaren partner, kind of ander familielid. Na verloop van tijd, zal u volledig autonoom uw verzorging kunnen doen.
Ik kan “windjes” niet meer kan tegenhouden.
U kunt inderdaad de darmwinden niet meer beheersen; een stoma beschikt niet over een sluitspier. Na enige tijd zal u voelen wanneer wind naar buiten zal komen. Door een beweging te maken, te praten of te lachen, zal u het geluid doen wegebben in uw omgeving. Ook iemand zonder stoma heeft al eens een “windprobleem”. Nuttig geen voedingsmiddelen die veel flatus veroorzaken.
Gaan ze mij niet ruiken tijdens mijn sociale contacten?
Laat u daardoor niet tegenhouden om uw sociale contacten te onderhouden. De flatus en geur gaan door een filtersysteem weg. Deze filters zijn speciaal ontworpen om de geur te neutraliseren. Indien u zelf hinder hebt, gebruik dan speciale tabletten of poeder(die u in het zakje doet) om zo een aangename geur te verspreiden. Let ook op uw voeding. Nuttig geen voedingsmiddelen die veel flatus en geur veroorzaken. Als er echt geurhinder is, wijst dit meestal op loskomen van het opvangsysteem.
Wat kan ik doen tegen onaangename geurtjes uit mijn stoma?
Geurtjes ontstaan vaak door lekkage, verkeerd aangebracht materiaal of een beschadigd filter. Controleer uw stomamateriaal dus goed. Bepaalde voedingsmiddelen kunnen bijdragen aan de productie van meer geur. Vis en sterk eten zorgen voor een nare lucht. Het eten van yoghurt na de maaltijd kan de geur vaak neutraliseren. Lukt dit alles niet dan kan het afstrijken van een lucifer de geur weg nemen. U kunt ook producten als Ostobonpoeder of een neutraliserende, geurloze spray gebruiken.
Is er met een stoma kans op geurhinder?
Doordat het moderne opvangmateriaal steeds voorzien is van een filter, worden onaangename geurtjes tot een minimum herleid. De filter op het zakje zorgt voor een geurcontrole; de gassen worden doorgelaten na neutralisatie van de geur door de koolstoffilter(totdat de filter verzadigd is). De filter kan desgewenst afgekleefd worden. Bij het vervangen van het stomazakje zal u zelf wel iets ruiken en dat is een beetje afhankelijk van de voeding. Men kan hierbij gebruik maken van neutrale sprays, welke op hun beurt alle geurtjes neutraliseren. U kunt eventueel een lucifer aansteken. De geur wordt weggenomen door de zwavel van de lucifer. U kunt ook gebruik maken van poeders of tabletten die u in het stomazakje legt, zodanig dat de geuren verdwijnen.
Mag ik de stoma aanraken en kan ik hem beschadigen?
U mag de stoma zeker aanraken want dit is nodig om de stoma te reinigen. De stoma wordt gereinigd met water en zeep. U kan de stoma niet beschadigen wanneer u rustig tewerk gaat met zachtheid , niet ruw. U dept de stoma proper i.p.v. te wrijven.
De stoma bloedt soms. Is dit normaal?
Bij verzorging kan de stoma wat bloeden. Zolang er geen plasje bloed in het stomazakje is, hoeft u zich geen zorgen te maken. De stoma is bedekt met darmslijmvlies dat vrij kwetsbaar is. Tijdens het verzorgen kan een kleine verwonding gemakkelijk een kleine bloeding veroorzaken.
Kun je nog een aandranggevoel hebben nadat de darm is verwijderd?
Ja, nadat de darm is verwijderd, geheel of gedeeltelijk, kun je een aandranggevoel krijgen. Dit gevoel, dat je naar het toilet moet, ontstaat door impulsen van het zenuwstelsel naar de hersenen. Vaak is het zo dat deze na verloop van tijd verminderen, en dat je ermee leert omgaan. Wanneer je deze loze aandrang voelt, kun je het beste hieraan toegeven en naar het toilet gaan. Wanneer nog een reststuk darm aanwezig is, kan er slijm komen; dit is normaal. Bij afwezigheid van de anus en het rectum, kan het “naar het toilet gaan” een opluchting geven.
Uit de anus lijkt normale ontlasting te komen.
Ik ben wijkverpleegkundige en kreeg van een patiënt het volgende verhaal. Hij heeft al 4 jaar een stoma, er is een groot stuk dikke darm verwijderd. Af en toe heeft hij wat afscheiding uit de anus. Afgelopen week had hij weer aandrang om naar de wc te gaan. Wat er toen uit de anus kwam leek op normale ontlasting, licht van kleur, ongeveer 20 cm lang en erg kleverig. Het is hem en mij niet helemaal duidelijk wat dit geweest is. Ik dacht dat het erg ingedikt darmslijm zou kunnen zijn. Weet u wat het zou kunnen zijn? Inderdaad is het ingedikt slijm wat je patiënt heeft geproduceerd. Om verschillende redenen wordt het laatste stukje van de dikke darm vaak niet verwijderd tijdens een darmoperatie met stoma-aanleg. Dit stukje darm produceert slijm en op gezette tijden geeft dit aandrang en moet via de normale weg uitgescheiden worden. Vaak schrikken mensen hiervan maar het is een normale gang van zaken.
Is er een stappenplan voor mijn patiënte met een net aangelegde stoma?
Het is erg belangrijk dat mevrouw zo snel mogelijk geconfronteerd wordt met haar stoma. Hoe langer je dit uitstelt, des te moeilijker het wordt. De stoma zal in haar gedachten steeds akeligere vormen gaan aannemen. Hoe begrijpelijk ook, zij is degene die met de stoma verder moet. Een enkele blik kan voor de eerste keer al genoeg zijn. Probeer mevrouw te overhalen en legt de consequenties van het niet kijken uit. Wees vooral eerlijk en stel je professioneel op. Je schrijft niet of mevrouw een preoperatief gesprek heeft gehad met de stomaverpleegkundige. Misschien kun je haar consulteren. Een mogelijkheid is ook om mevrouw eerst foto`s van een stoma te laten zien. Als je de stoma van mevrouw verzorgt, vertel dan stap voor stap waar je mee bezig bent en laat haar de dingen zelf doen waar ze toe in staat is. Misschien kun je haar in contact brengen met iemand die al een stoma heeft. De Stomavereniging Stoma Ilco vzw kan die mevrouw met een lotgenoot in contact brengen.
Wie mag het weten van mijn stoma?
Uw huisgenoten, naaste familie en misschien heel goede vrienden weten het vanaf het eerste moment. Moeten nu de buren, kennissen, collega´s weten dat u een stoma heeft? Moeilijk hierover raad te geven. Het is zo ingrijpend, zo intiem en zo persoonlijk dat de stomadrager het zelf moet beslissen. Alles wat ontlasting/urine betreft is voor normale mensen geen dagdagelijks onderwerp. Men weet niet of vaag wat een stoma is. Een stoma ruikt niet en is niet besmettelijk. Nu moet men er ook niet mee te koop lopen. Als uw naasten het weten en aanvaarden is het al meer dan genoeg. We kunnen met onze stoma gewoon op straat komen, onze job doen. Als we er in het algemeen zelf over zwijgen, zullen we uiteraard geen onnodige, ongepaste kritiek of opmerkingen over krijgen. We moeten af van het idee dat men ons kan “ruiken” of dat men het ziet. Wie het niet weet zal het niet verder vertellen. Dus het beste is: alleen die mensen die het moeten weten in onze dagelijkse bezigheden, worden op de hoogte gebracht. En laat de sensatiezoekers in het ongewisse.
Reizen, ontspanning en sport
Kan ik met een stoma op vakantie gaan?
U kunt alles doen zoals vroeger, maar enkele voorzorgsmaatregelen zijn wel nodig. Bij de planning van uw reis houdt u er best rekening mee een kamer te voorzien met toilet. U moet er op bedacht zijn dat uw materiaal niet overal beschikbaar is zoals bij ons. Vraag daarom aan uw stomaverpleegkundige een contactadres van een vertegenwoordiger in de regio van uw vakantiebestemming. Het is eveneens raadzaam extra materiaal mee te nemen naar uw vakantiebestemming. Verandering van klimaat en voeding kunnen uw stoelgangpatroon wijzigen (zowel constipatie als diarree) Neem zowel stoelgangremmende als laxerende medicatie mee. Plaats uw materiaal in uw handbagage en steeds binnen bereik, voor het geval uw koffer zou verloren gaan. Op vertoon van een doktersattest is het toegelaten om meer bagage mee te nemen; informeer u voor uw vertrek. Afhankelijk van de bestemming is enige voorzichtigheid geboden wat betreft voeding en/of drinken. Wees voorzichtig met kraantjeswater, vooral in tropische landen. Dit is immers niet overal echt drinkbaar en kan oorzaak zijn van diarree, met alle nare gevolgen vandien. Let op uw voeding en drink altijd water uit gesloten verpakkingen. IJswater en -blokjes zijn dan ook uit den boze, dit om eventuele diarree te voorkomen. U eet best ook geen rauwe groenten maar wel vers gekookte en gebakken gerechten.
Hoe verzorging ik een colostoma in een warm klimaat?
Als de stomaverzorging zonder problemen is verlopen, kunt u er vertrouwen in hebben dat het daar ook goed gaat. Wat verzorging betreft hoeven er geen speciale maatregelen getroffen te worden. Door het warme weer kan door transpiratie het kleefgedeelte wat sneller loslaten en daarom is het noodzakelijk om extra materiaal mee te nemen. Vraag bij de leverancier van stomamateriaal eveneens om open zakjes in geval van diarree. Wat voeding betreft gelden dezelfde voorzorgsmaatregelen als voor mensen zonder een stoma; minimaal 2 liter drinken, letten op zoutgebruik bij veel zweten, geen onverpakt ijs eten, voorzichtig zijn met ongewassen fruit en groente, rauw vlees en vis. Drinkt geen kraantjeswater maar mineraalwater uit flessen.
Ik ben colostomapatiënt en verhuis naar Zuid-Spanje.
U hebt deze zomer enkele weken kunnen genieten van een Zuiderse temperatuur. Hoe gedroeg uw stoma en uw materiaal zich in die periode? Wel hetzelfde gebeurt in Zuid Spanje, maar dan wel (bijna) het ganse jaar. U zal daar extra moeten drinken, zorgen dat uw zoutinname op peil is. Pas uw eetgewoonten aan, drink veel en liefst mineraal water. Spanje is geen ontwikkelingsland, alle materiaal is daar ook verkrijgbaar. Ik zou wel op voorhand contact nemen met de mutualiteit, uw materiaal moet betaald worden. Informeer bij uw leverancier of uw merk en soort materiaal in Spanje verkrijgbaar is.
Wat met colostoma-materiaal als ik ga overwinteren in Tenerife?
Informeer bij uw mutualiteit en neem contact met de fabrikant van uw stomamateriaal. Die weten wel hoe hun zusterfirma in Spanje werkt en u zult niet de eerste stomadrager zijn die gaat overwinteren.
Kan de lagere luchtdruk in een vliegtuig invloed hebben op mijn stomazakje?
Je hoeft niet bang te zijn dat het stomazakje klapt door de luchtdruk in het vliegtuig. Een chipszakje kan openbarsten aangezien het vacuüm verpakt is, een stomazakje niet.
Vijf weken geleden kreeg ik een stoma. Kan ik nu naar Turkije vertreken?
Natuurlijk kan u op vakantie en een goede voorbereiding is het halve werk. U schrijft niet welke stoma u heeft, maar gezien uw ziektegeschiedenis ga ik ervan uit dat het een stoma op de dunne darm is. Noteer goed welk materiaal u gebruikt en waar u het kan bestellen. In het buitenland zijn sommige materialen niet verkrijgbaar. U moet zorgen dat u meer dan voldoende materiaal meeneemt. Omdat u naar een warm land gaat, zal u waarschijnlijk meer materiaal gebruiken. Door de warmte, het zweten en het zwemmen, kan de huidplaat eerder loslaten! Neem het materiaal verdeeld over de handbagage mee en berg het op de plaats van bestemming koel op. Neem zouttabletten mee en immodium voor als u diarree krijgt. Wees voorbereid op huidirritatie en vraag daarvoor een middel bij uw leverancier. Zorg dat u extra veel drinkt en mijdt kraantjeswater, onverpakt ijs, ongewassen groenten en fruit en rauw vlees, vis en kip. Nog een handige tip: als u op uw buik wil zonnen, kan u een klein zwembandje opblazen en onder uw buik leggen zodat de stoma en het zakje vrij liggen. Voor meer informatie kan u natuurlijk altijd bij uw stomaverpleegkundige terecht.
Welke stomaplaat is het meest geschikt voor mijn tocht naar Compostella?
De beste manier om een huidplaat te vinden die optimaal plakt, is door verschillende materialen uit te testen. U kunt bij uw leverancier van stomamaterialen producten verkrijgen die de hechtkracht van de huidplak versterken. Uw leverancier kan u tevens informeren over de verkrijgbaarheid van materialen in Spanje. In Spanje zijn de eendelige Coloplast urinezakjes verkrijgbaar, maar u moet er rekening mee houden dat u deze moet betalen. Meer informatie over stomamaterialen in Spanje kunt u vinden op de site http://coloplast.es Mocht u toch in de problemen komen met uw stomamateriaal dan kunt u best contact opnemen met uw leverancier in België.
Welke soort zakje ik voor een sauna bezoek met een urostoma?
Er is helaas geen speciaal waterafstotend afplakmiddel dat geschikt is voor in de sauna. De combinatie vocht en warmte (zweten) veroorzaken dat het zakje sneller van de huid loslaat. U kan wel rondom afplakken met speciale (circulaire) pleisters of hele dunne reepjes hydrocolloïd. Dit speciaal afplakmateriaal kan u bestellen bij uw leverancier van stomamateriaal.
Kan de plaat in een sauna door het zweten loskomen?
Inderdaad is er altijd een kans dat de plaat door overmatig zweten loslaat. Bevestig extra plakmateriaal rond de huidplaat, er zijn hiervoor verschillende zaken verkrijgbaar bij de leverancier van stomamateriaal. Neem ook extra materiaal mee. Als je onzeker bent, kan ze misschien de plaatsen waar het erg heet kan zijn ( saunahokjes, Turks stoombad) even vermijden. Er kan in een beautycentrum ook volop genoten worden van bubbelbaden, zwembad en infrarood cabine.
Kan ik sportduiken met een ileostoma en langdurig onder water blijven?
Het is mogelijk om met een stoma te duiken zolang u met een aantal zaken rekening houdt. Bovendien is het verstandig om u te laten keuren alvorens u gaat duiken.
Stoma en seksualiteit
Kan ik met mijn stoma normaal seksueel functioneren?
Er is geen enkel bezwaar tegen seksuele omgang. Maar vanuit een veranderd lichaamsbeeld kan de omgang met de partner soms moeilijk verlopen. Een dergelijke ingrijpende operatie wordt beleefd als een verminking van het lichaam. Zowel mannen als vrouwen voelen zich geschonden. Er is tijd nodig om dit te verwerken. Het uiten van gevoelens van onmacht, verdriet of pijn kan een belangrijke stap zijn in dit verwerkingsproces. De artsen, de verpleegkundigen en de sociaal werk(st)er zijn altijd bereid u hierbij te helpen. Tijd en begrip zijn voor u en uw partner noodzakelijk om aan deze situatie te wennen. Probeer hier zo open mogelijk over te praten met uw partner.
Afhankelijk van het soort ingreep dat u hebt ondergaan, kunnen zenuwen en bloedvaten zo beschadigd zijn dat het seksueel functioneren erg bemoeilijkt wordt, soms zelfs onmogelijk. Bij mannen treden voornamelijk erectie- en ejaculatiestoornissen op die spontaan kunnen herstellen binnen de 2 jaar. Bij vrouwen kunnen verminderde gevoeligheid van de genitaliën, minder vochtig worden van de vagina en pijnlijke coïtus voorkomen. De eerste maanden zullen een liefdevolle relatie en intimiteit op de voorgrond staan. Vooral belangrijk zijn wederzijds respect, praten met elkaar, eerlijk en oprecht zijn, veel geduld hebben en spanningen kunnen hanteren. Bij blijvende problemen (zenuwbeschadiging) gelieve uw arts uroloog /psycholoog te raadplegen.
[toggle_item title=”Ik heb een urostoma en kan geen erectie meer krijgen.”]
Is de Viagra-pil een oplossing? Het slikken van Viagra heeft verschillende effecten. Het vreemde hiervan is dat men er nog niet uit is waarom het bij de ene man wel werkt en bij de andere niet. Wanneer iemand geopereerd is, kunnen bloedvaten en zenuwen die mede verantwoordelijk zijn voor een erectie, beschadigd zijn. Dan helpt de Viagra-pil niet. Ook psychische aspecten spelen een rol. Viagra werkt alleen als er sprake is van seksuele stimulatie; het normale proces wordt dan versterkt. Als de man Viagra inneemt en zijn partner wil daarna geen seksueel contact, dan zal de man geen erectie krijgen. Als er geen contra-indicaties zijn, is de Viagra-pil het proberen waard. Wanneer de pil niet het gewenste resultaat geeft, zijn er nog andere manieren om een erectie te krijgen, zoals de vacuümpomp en injectietherapie. Een niet onbelangrijk gegeven is dat de vochtigheid van de vagina toeneemt wanneer de vrouw Viagra slikt. Tevens zwelt de clitoris. Dit kan een oplossing zijn voor vrouwen die na een operatie problemen hebben met vrijen. Als u er vragen over heeft, kunt u het beste contact opnemen met uw uroloog.
Zal mijn vriend (26) erectieproblemen ervaren met een colomstoma?
Het is belangrijk om weten of het hier gaat om een definitieve colostomie met een volledige rectumamputatie. Wanneer een colostomie werd aangelegd volgens de Hartmannprocedure zullen erectieproblemen van tijdelijke aard zijn. Het menselijk lichaam antwoordt op de algemene toestand van de patiënt. Als het lichaam nog niet volledig hersteld is en onvoldoende kracht bezit om over te gaan tot de seksdaad, zal het mannelijk lid geen erectie bekomen. Een goed voorbeeld is de diabetespatiënt met suiker of glycemiestoornissen. Als het suikergehalte in het bloed niet adequaat geregeld is, zullen er erectiestoornissen optreden. Als de patiënt mentaal nog niet in orde is , zal er ook geen erectie optreden. Vaak wordt seks beleefd vanuit het hoofd en zeker bij mannen. Als de man zich teveel verminkt voelt of het zakje als erg storend ervaren wordt, zal de erectie achterwege blijven.
Wanneer er een volledige rectumamputatie is uitgevoerd, is er meer kans op stoornissen. De zenuw die vanuit het ruggenmerg naar de penis loopt, kent zijn verloop via en in de onmiddellijke omgeving van de aars. Deze kan dan aangetast zijn of in het ergste geval overgesneden. Maar er is een zekere ervaring die ons leert dat bepaalde patiënten zich herstellen op deze plaats en toch op middellange termijn terug erecties krijgen. Met andere woorden er is maar een minimaal aantal mannelijke patiënten met blijvende erectiestoornissen en deze kunnen meestal behandeld worden. Dus spreek erover met uw arts.
Stoma en voeding
Wat moet ik doen als ik diarree heb?
Diarree is meestal van tijdelijke aard. U kunt overrijpe bananen of droge koeken eten om de diarree tegen te gaan en voeding die stoelgangbevorderend is vermijden. Veel blijven drinken om uitdroging tegen te gaan, is noodzakelijk. Indien de diarree langer dan 2 dagen duurt, raadpleegt u best uw arts. Neem nooit medicatie op eigen initiatief. Voor het aanbrengen van het materiaal, kan men in het zakje tabletten toevoegen die de stoelgang indikken.
[toggle_item title=”Ik heb diarree door mijn chemotherapie.”]
De diarree door chemotherapie is van tijdelijke aard en verdwijnt zodra de maag- en darmcellen zich herstellen. Bij diarree is het aan te raden over te stappen op witte broodsoorten, rijst, pasta, gestoofd vlees en vis, gekookte aardappelen of puree en gekookte groenten, met uitzondering van koolsoorten (behalve bloemkool en broccoli). Ook een rijpe banaan, een geraspte appel en droge koeken, type `petit beurre´ , kunnen de stoelgang indikken. Drink veel ( 1,5 à 2 liter per dag): thee, rijstwater, wortelsap en bessensap. Neem geneesmiddelen tegen diarree enkel op advies van de arts.
’s Nachts staat mijn stomazakje bol door te veel lucht.
Gasvorming is een heel normaal gevolg van spijsvertering en komt bij iedereen voor. Het is dan ook niet geheel te vermijden, maar kan wel verminderd worden. 70 procent van de gasvorming in de darmen wordt veroorzaakt door ingeslikte lucht. Deze lucht komt binnen door bijvoorbeeld praten tijdens het eten, te snel eten, kauwgom kauwen of roken. Maar ook bepaalde producten als kool, ui, prei, koolzuurhoudende dranken kunnen voor extra gas zorgen. Darmen worden trouwens pas vaak enkele uren na het eten wat actiever en wanneer je `s avonds eet, kun je dus`s nachts last hebben van veel gasvorming. Veel gasvorming kan je inperken door in elk geval rustig te eten, niet te veel te praten tijdens het eten, goed te kauwen en tevens te letten op die “gasbevorderende producten”. Daarnaast zouden bepaalde kruiden in het eten als salie, dille, koriander en mierikswortel tot minder gasvorming kunnen leiden. Ook het eten van yoghurt zorgt voor een goede darmwerking.
Wat met lekkages bij een ileostoma en een chemokuur?
Ik kan me heel goed voorstellen dat jullie wanhopig worden van deze situatie! Voeding is geen oorzaak van lekkages! Veel andere dingen kunnen dat wel zijn en omdat de problemen zo veelzijdig en complex zijn raad ik u aan professionele hulp te zoeken. Een stomatherapeut kan nakijken waarom de plaat loskomt en zo een oplossing zoeken. U kan altijd een diëtiste die vertrouwd is met stomaproblemen (uw stomatherapeut kent zeker zo iemand)raadplegen, maar alleen om informatie te krijgen over aangepaste voeding voor mensen met een ileostoma. Een stoma op de dunne darm kan immers tekorten aan vitaminen, mineralen en vocht veroorzaken.
Stoma en zwangerschap
Ik ben een zwangere vrouw en constateer een kleine breuk bij mijn ileostoma.
U moet u zeer frequent laten controleren door uw arts. Als ileostomie draagster moet uw voedingstoestand en vitaminespiegel regelmatig gecontroleerd worden. Door de ileostomie heeft u extra verlies aan voedingstoffen en zouten. Voorlopig kunt u niets doen in verband met de breuk (hernia). Er kan enkel een gevaar zijn voor afklemming of afsnoering van de darm. De breuk zal vermoedelijk tijdens de zwangerschap nog toenemen ten gevolge van interne spanning in de buik. Het dragen van een steunband type “combodale-band” met een gat ter hoogte van de stoma of een “stomex-band”zou kunnen helpen. Later kan de breuk operatief hersteld worden. Best is een drietal maanden te wachten na de bevalling om de buikspieren en weefsels terug de kans te geven op volledig herstel of terugkeer naar vroegere toestand.
Een reservoir maken is interessant voor pas aangelegde stomata of best direct peroperatief bij de eerste ingreep. Er zijn nog een aantal vragen die moeten gesteld worden: Is er voldoende darm over om een reservoir te maken, is de leeftijd geen beletsel of stelt de algemene toestand geen probleem? Soms is de aanleg van een reservoir bij mensen die nog een nabehandeling moeten krijgen met chemo en/of bestraling geen optie. Dus nog heel wat onbeantwoorde vragen. U kunt in verband met ileo-anale pouchen of ileo-pouch operaties best contact opnemen met Uw huisarts en daarna met een ervaren universitaire arts.]
Is een stoma een beletsel om een kind te krijgen?
De meeste vrouwen die stomadrager zijn, kunnen zwanger worden en een gezond kind baren. Maar hier is het heel moeilijk om zo maar wat informatie te geven. De enige, echte betrouwbare raad kunt u krijgen bij uw arts. Die weet exact wat er nog kan, rekening houdend met uw operatie. Hou er wel rekening mee dat, als anticonceptie, de pil voor ileostoma patiënten minder veilig kan zijn omdat door het verkorte darmkanaal de pil soms niet volledig opgenomen wordt in het lichaam. Er bestaan veiliger methoden, praat hierover met uw arts. Als u zwanger bent, moet u goed opgevolgd worden door uw arts. Doe niets op eigen houtje. Naar het einde van uw zwangerschap (dikke buik) komt er uiteraard meer druk op uw stoma te staan. Het stoma wordt soms groter en dan zal het nodig zijn om de opening van uw opvangmateriaal aan te passen. Bij de lotgenotengroep voor stomadragers kan u in contact gebracht worden met vrouwen met een stoma die moeder geworden zijn.
Stomamateriaal
Ik ben wat dikker geworden en mijn stoma is teruggetrokken.
Het opvangmateriaal blijft niet goed meer ter plaatse en er lekkage ontstaat. Wat kan ik doen?
Gebruik ander aangepast materiaal. Zo kan u gebruik maken van opvulpasta`s en convexe platen met gordel. Hierdoor vult u de verkregen holte op en drukt u de stoma terug wat meer naar buiten. Het lekkageprobleem zal zo opgelost zijn. U kan altijd op stomaconsultatie gaan waar men u hierbij helpt. Indien de stoma te hard is teruggetrokken en bovenvermelde oplossing geen verbetering geeft, dan is een raadpleging bij de chirurg aangewezen. Soms is wat vermageren ook al een oplossing om de stoma terug een normale positie te geven.
Kan gespannenheid van invloed zijn op het stomamateriaal?
Dit kan inderdaad. Denk hierbij bijvoorbeeld aan een examen. Je bent uit je normale doen en als gevolg daarvan kun je bijvoorbeeld meer ontlasting krijgen en transpireren. Het stoma-opvangmateriaal kan dan sneller loslaten en ook kan het nodig zijn een zakje vaker te legen of te vernieuwen. Een praktische tip: zorg ervoor dat je een dag voor een belangrijke gebeurtenis alvast nieuw stomamateriaal aanbrengt in geval van een tweedelig systeem. Bij een eendelig systeem vervang je tijdig het materiaal maar denk eraan haast en spoed is zelden goed. Neem ook extra stoma-opvangmateriaal mee.
Wat is het nadeel van het vacuüm trekken van het stomazakje?
Als het zakje vacuüm trekt, kan de ontlasting er moeilijk uit of blijft boven in het zakje zitten waardoor de huidplaat van de huid wordt gedrukt. Gelukkig zijn de meeste zakjes tegenwoordig van een goede filter voorzien, zodat deze problemen zich bijna niet meer voordoen. Laat u informeren door uw stomaverpleegkundige.
Kan ik een steunbandage gebruiken samen met het tweedelige Assura systeem?
Een steunbandage kan gebruikt worden over elk systeem, dus ook bij het Assura systeem. Het is wel belangrijk om een bandage aan te laten meten, zodat deze voor u de meest effectieve werking heeft. Dit aanmeten kunt u laten doen door een bandagist, medisch speciaalzaak, stomaverpleegkundige of een postorderbedrijf.
Kan de Assura Conseal plug uit de stoma geduwd worden?
Nee, maar gedurende de eerste weken in het bijzonder kan het gebeuren dat het schuimgedeelte van de plug uit de stoma wordt geduwd en onder de plaklaag komt te liggen. Dit hoeft echter niet noodzakelijkerwijs te leiden tot lekkage, aangezien de kleeflaag in bepaalde mate de plug op zijn plaats kan houden. Het schuimgedeelte van de plug kan uit de stoma worden gedrukt door de peristaltische bewegingen van de darm (dit zijn de normale samentrekkingen van de darm). Als de plug vaak uit de stoma wordt gedrukt, kan het helpen een plug met een andere lengte te gebruiken.
Wat met de witte stikkers bij ileostomazakjes van Assura Coloplast.
Aan de achterkant van het zakje kun je het non-woven materiaal een beetje omhoog schuiven ter hoogte van het filter. Je ziet aan de zijkant van het koolstoffilter een kleine opening in het plastic van het zakje. Dat is de plaats waar je de filter met een stikker af kunt plakken. Door het afplakken van de filter voorkom je dat de koolstof nat wordt tijdens douchen of zwemmen en het filter dus niet meer zou werken. Als je het zakje na het douchen vervangt, is dit afplakken dus niet nodig.
Bij mijn materiaal zitten witte stickers. Waarvoor dienen die?
Die stickers dienen om uw filter af te plakken, als u vb. een douche gaat nemen of gaat zwemmen. Door het afplakken vermijdt u dat de filter nat wordt en niet meer werkt. U ziet in de filter een klein gaatje en dat moet u afplakken. Uiteraard vervangen de meeste patiënten hun materiaal na het douchen of zwemmen en dan heeft het afplakken geen zin. Soms plakken de beide kanten van het stomazakje aan elkaar en is het dus moeilijk voor de ontlasting om in het zakje te zakken. Hier kan de sticker een oplossing brengen, kleef het voor een tijdje op de filteropening, de gassen uit uw darm kunnen niet ontsnappen en zullen automatisch uw stomazakje opblazen en de ontlasting kan dan in het zakje komen.
Kies ik voor een eendelig of tweedelig opvangsysteem?
Een moeilijke vraag. Waarom een eendelig of een tweedelig systeem gebruiken? Beiden zijn prima, bij een eendelig systeem vervang je telkens het geheel en bij een tweedelig systeem kan de klevende plaat enkele dagen ter plaatse blijven en vervangt men alleen het bovenop bevestigde zakje. Bepaalde patiënten hebben een gevoeligere huid, zijn niet zo handig. Het tweemaal per dag verwisselen van een eendelig systeemkan dan misschien huidproblemen veroorzaken. Daarom verkiezen ze het tweedelig systeem. Algemeen noemt men dit het Tupperware systeem, naar de in de keukenwereld gebruikte dozen. Een plaat wordt op uw huid gekleefd en kan daar voor verschillende dagen blijven. Daar bovenop wordt het stomazakje bevestigd, en bij verwisselen van zakje komt men niet aan het kleefgedeelte. Dus het kleefgedeelte en het zakje zijn gescheiden.
Bij het eendelig systeem is het kleefgedeelte en het zakje vast aan elkaar. Dus elke keer dat men wisselt van materiaal wordt alles tezamen vervangen. Het materiaal waarin de kleeflaag van het eendelige systeem gemaakt wordt is zo huidvriendelijk, dat men zonder problemen twee maal per dag zijn materiaal kan vervangen. Mensen met een normale huid gebruiken meestal een eendelig systeem (dit is soepeler dan een tweedelig systeem).
Een tweedelig systeem is geschikt voor mensen met een gevoelige huid. In de handel zijn alle merken van een goede kwaliteit, er zijn geen slechte merken meer op de markt. Van een stomazakje kan men zeggen dat het volgende eigenschappen moet hebben: Sterk – niet gemakkelijk scheuren – geen krakende geluiden maken – zacht aanvoelen – goed werkende filter is noodzakelijk – uiteraard bestand tegen stoelgang of urine – graag milieuvriendelijk. Het basismateriaal blijft een kunststof, heeft dus zijn nadelen, maar over het algemeen kan men stellen dat het materiaal zeer goed is.
Mijn partner krijgt een stoma op een opgezette buik.
In hoeverre een stomazakje goed blijft zitten op zo een buik? Wat is uw ervaring? Mijn ervaring is dat er ook voor een opgezette buik passende materialen zijn! Er is gelukkig heel veel keus in stomamateriaal en voor iedere situatie is er een oplossing. De stomaverpleegkundige in het ziekenhuis kan jullie hierin adviseren.
Ik heb een gevoelige huid, wat kan ik best gebruiken?
Als u een gevoelige huid hebt, is het best een tweedelig systeem te gebruiken. De huidplaat kan langer blijven zitten en op die manier heeft uw huid meer rust. Meestal is een tweedelig convex systeem het best geschikt. Die convexe huidplaat drukt de stoma wat naar voor. Samen met een gordeltje kan dit lekkage voorkomen Blijft u last hebben met uw gevoelige huid, vraag raad aan uw huisarts, misschien bent u allergisch voor bepaald stomamateriaal.
Ik ben dik geworden en mijn ileostoma trekt naar binnen.
Simpel op dieet gaan en uw BMI in het oog houden. Het best is een ééndelig systeem te gebruiken, omdat dit heel soepel is en zich beter aanpast aan de huidplooien. Probeert het ééndelige Assura ileozakje van Coloplast eens uit, door de sterke bolling komt de stoma binnen de opening van het stomazakje te liggen.
Werken met een stoma
Ik werk in de dagploeg en wil een minizakje gebruiken.
Ik wil overdag geen ontlasting daarom eet ik overdag niet. Kan ik nog iets anders doen om zo comfortabel mogelijk te werken?
Niet eten overdag is erg ongezond en geeft ook geen garantie om zonder ontlasting de dag door te komen. Ik raad u daarom aan om gewoon te eten. Als u vrij van ontlasting wilt zijn, kunt u overwegen om te gaan irrigeren(spoelen van de darm). Vraag raad aan uw stomatherapeut of vraag naar de ervaringen van een lotgenoot in de stomaclub.
Kan ik werken met mijn stoma?
Afhankelijk van het soort job is een stoma geen hinderpaal om te werken. Als het echt medisch niet meer kan, bestaat er gelukkig een sociaal vangnet. Maar als stomadrager moet men, ook voor eigen welzijn, proberen de job terug op te nemen. Er zijn uiteraard beperkingen, heel zwaar lichamelijk werk met veel tillen en bukken, zal bijna onmogelijk worden. We zitten nu eenmaal met een “zwakke” plek op onze buik en het gevaar op een breuk is heel groot. Maar voor het merendeel van de banen is de stoma op zich, geen probleem. Misschien moet men zich een beetje aanpassen aan de nieuwe omstandigheden. Maar aan een computer werken, les geven, controletaken uitvoeren…. kunnen perfect gebeuren. Het is beter dat uw directe collega´s en afdelingshoofd weten dat u een stoma heeft. Als er al eens een “ongelukje” zou gebeuren, weten zij wat er aan de hand is. Helaas, hebben we al moeten vaststellen dat stomadragers, door hun stoma, hun job of promotiekansen verliezen. Dit is triest, maar sommige werkgevers discrimineren – waarschijnlijk uit onwetendheid of misplaatst medelijden – mensen met een stoma, andere denken meer aan hun opbrengst/geld.. Voor sommige, nieuwe betrekkingen wordt een geneeskundig onderzoek voorzien. Dit kan problemen geven, want het gebeurt regelmatig dat een keuringsarts weinig afweet van een stoma en de gevolgen voor het werk. Vraag op voorhand aan uw behandelende specialist een korte medische uitleg die je aan de keuringsarts kan voorleggen.
Ik werk op een warme en vochtige plaats met een colostoma.
Ik ben vorig jaar opgenomen in het UZ en ben er buiten gegaan met een colostoma. Alles is goed verlopen, ik kan leven met mijn stoma en ben terug beginnen werken. Ik werk in een firma (ververij) waar ik zwaar lichamelijk werk doe (ik heb geen enkel diploma en dit werk betaalt goed). Het is daar meestal warm en vochtig. Ik transpireer erg en mijn probleem is dat de huid onder mijn stomazakje nat wordt en na enige uren is mijn huid vuurrood en doet pijn. Ik heb al verschillende soorten huidcrèmes geprobeerd, maar niets helpt, integendeel mijn zakje komt los. Help me.
U hebt een gekend probleem, op vakantie in het Zuiden of zelfs hier bij ons in de Kempen kan het behoorlijk warm worden en de stomadragers krijgen dan problemen. U hebt gelijk, crèmes zijn meestal niet de beste oplossing. Ik zou eens ander stomamateriaal uitproberen, andere fabrikant, ander model. Het zal waarschijnlijk voor u beter zijn een poeder te gebruiken. Breng die heel dunnetjes op uw huid aan, anders gaan er korreltjes tussen uw huid en het kleefgedeelte blijven zitten en dat geeft problemen. Bij uw bandagist zijn verschillende poeders in voorraad, vraag enkele staaltjes en probeer het uit. Het zal een kwestie zijn van zoeken met ander materiaal, ander model, poeder, wend u eventueel tot een stomaverpleegkundige. Bekijk of het niet mogelijk is om uw darmen te spoelen zodat u enige tijd stoelgangvrij bent.
Ik gebruik een breukband, maar de breuk wordt altijd maar groter.
Hier zit u met een medisch probleem, contacteer uw arts, maak een afspraak. Een breuk kan operatief(in bepaalde gevallen laparascopisch) hersteld worden.
Mag ik terug werken en wanneer mag ik het werk hervatten?
Om het werk te hervatten, moet u zowel fysisch als psychisch hersteld zijn. U kunt in het begin eventueel deeltijds werken. Zware fysieke arbeid kan echter beter vermeden worden. Vraag best het advies van uw chirurg. Indien u weer aan het werk gaat, zorg er dan voor steeds voldoende reservemateriaal bij te hebben (stomazakjes, papieren zakdoekjes, plastic zakje, vochtige huidvriendelijke reinigingsdoekjes).